Αρχική Υγεία Γενετικά τροποποιημένα λεμφοκύτταρα έχουν αναστείλει τη λευχαιμία σε δύο άτομα την τελευταία δεκαετία

Γενετικά τροποποιημένα λεμφοκύτταρα έχουν αναστείλει τη λευχαιμία σε δύο άτομα την τελευταία δεκαετία

34 second read
0
216

Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι μακροχρόνιες επιπτώσεις δείχνουν ότι η θεραπεία CAR-T μπορεί να «θεραπεύσει» ορισμένους ασθενείς.

Το 2010, δύο ασθενείς με λευχαιμία έλαβαν πειραματική ανοσοθεραπεία με αποτέλεσμα η ασθένειά τους να εμφανίσει ύφεση. Δέκα χρόνια αργότερα, τα καρκινικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που χρησιμοποιήθηκαν στη θεραπεία ήταν ακόμα εμφανή, ένα σημάδι ότι η θεραπεία μπορεί να είναι μακράς διαρκείας, αναφέρουν πρόσφατα στο περιοδικό Nature οι ερευνητές.

Ο Νταγκ Όλσεν από την Καλιφόρνια ήταν ένας από τους ασθενείς: “Μιλώντας από την πλευρά μου θα έλεγα ότι όταν δεν έχετε σχεδόν καμία επιλογή, το σημαντικό είναι να διατηρείτε πάντοτε την ελπίδα. Και σίγουρα, ήλπιζα ότι αυτό θα λειτουργούσε”, δήλωσε σε σχετική ενημέρωση την 1η Φεβρουαρίου.

Η θεραπεία, γνωστή ως CAR-T, χρησιμοποίησε τα γενετικά μεταλλαγμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος των ασθενών για να εντοπίσει και να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα. Με βάση τα αποτελέσματα, “μπορούμε τώρα να συμπεράνουμε ότι τα λεμφοκύτταρα car-t μπορούν πραγματικά να θεραπεύσουν ασθενείς με λευχαιμία”, δήλωσε ο ανοσολόγος και συν-εισηγητής της μελέτης Carl June του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια κατά την ενημέρωση.

Τόσο ο Όλσεν όσο και ο δεύτερος ασθενής είχαν για χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία. Και οι δύο ανταποκρίθηκαν καλά στην αρχική θεραπεία. Αλλά δεν ήταν σαφές πόσο καιρό τα τροποποιημένα κύτταρα θα παρέμεναν, εμποδίζοντας την επιστροφή του καρκίνου.

Οι γιατροί καθώς και οι ερευνητές κατά του καρκίνου «δε χρησιμοποιούν εύκολα λέξεις όπως “θεραπεία”», δήλωσε ο ογκολόγος και έτερος συντάκτης της μελέτης David Porter κατά την ενημέρωση. Αλλά με τους δύο ασθενείς να παραμένουν χωρίς καρκίνο για περισσότερο από μια δεκαετία, ανέφερε, η θεραπεία έχει αποδώσει “πολύ περισσότερα από τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες μας”.

Η μεγαλύτερη απογοήτευση είναι ότι η ανοσοθεραπεία δε λειτουργεί για όλους, πρόσθεσε ο Πόρτερ. Μερικοί άνθρωποι δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία ενώ άλλοι μπορούν να αναπτύξουν επικίνδυνες παρενέργειες. Ωστόσο, οι ερευνητές “αρχίζουν να μαθαίνουν το μηχανισμό και πώς αυτός λειτουργεί και γιατί, ούτως ώστε να μπορέσουμε να αρχίσουμε να πλησιάζουμε στο πως να το κάνουμε να λειτουργεί για όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους”, ανέφερε.

Τα ταχέως κινούμενα car-t λεμφοκύτταρα (μικρότεροι κύκλοι) στοχεύουν τα καρκινικά κύτταρα (κόκκινο), των οποίων το περιεχόμενο χύνεται στη γύρω περιοχή. Καθώς τα καρκινικά κύτταρα διαταράσσονται και πεθαίνουν, λεπτές φυσαλίδες εκσφενδονίζονται από την κυτταρική μεμβράνη, απόδειξη ενός ακατάστατου τύπου κυτταρικού θανάτου που ονομάζεται πυρόπτωση.

H ανοσοθεραπεία car-t γίνεται ως εξής: οι γιατροί εξάγουν από το αίμα του ασθενούς κύτταρα του ανοσοποιητικού που ονομάζονται Τ κύτταρα, στη συνέχεια τα στέλνουν στο εργαστήριο όπου τα κύτταρα τροποποιούνται γενετικά για να στοχεύσουν και να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα που διαπερνούν την κυκλοφορία του αίματος του ασθενούς. Ένα μήνα περίπου αργότερα, οι γιατροί εισάγουν αυτά τα τροποποιημένα Τ κύτταρα στο σώμα του ασθενούς όπου αυτά αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται. Τις επόμενες εβδομάδες, αυτή η ολιγόλεπτη έγχυση Τ κυττάρων ταλαιπωρεί το σώμα του ασθενούς αλλά την ίδια στιγμή ρίχνει τα επίπεδα των καρκινικών κυττάρων στην κυκλοφορία του αίματός του στο μηδέν.

Κλινικές μελέτες σε ενήλικους και παιδιά που παρουσιάζουν κάποιο είδος λευχαιμίας καθώς και λεμφώματα εμφανίζουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε ποσοστά μεγαλύτερα του 50% για μήνες μετά τη θεραπεία. Αυτά τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα συναρπαστικά επειδή οι ασθενείς σε αυτές τις δοκιμές αντιμετώπιζαν υποτροπή του καρκίνου ή είχαν περάσει από τουλάχιστον δύο άλλες θεραπείες που δε λειτουργούσαν στην περίπτωσή τους.

Αλλά αυτές οι νέες θεραπείες μπορούν να επιφέρουν τρομακτικές παρενέργειες παράλληλα. Η πλειοψηφία των ασθενών που λαμβάνουν car-t κυτταρική θεραπεία αντιδρούν θετικά, με ποικίλους βαθμούς σοβαρότητας. Όμως αυτά τα ίδια Τ λεμφοκύτταρα που είναι κατάλληλα εξοπλισμένα για να επιτεθούν στον καρκίνο, μπορούν να στείλουν το ανοσοποιητικό σύστημα σε υπερκινητικότητα υποκινώντας ένα κύμα πρωτεϊνών που ονομάζονται κυτοκίνες στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας φλεγμονή. Το σύνδρομο απελευθέρωσης κυτοκινών, όπως ονομάζεται, μπορεί να προκαλέσει υψηλούς πυρετούς, να κάνει τις καρδιές των ασθενών να τρέχουν εκτός ελέγχου και να στέλνουν την αρτηριακή πίεση σε κατακόρυφη πτώση. Οι κυτοκίνες μπορούν επίσης να επιτεθούν στον εγκέφαλο, προκαλώντας επιληπτικές κρίσεις.

Σε μια μεγάλη κλινική δοκιμή μελέτη 54 από τους 68 ασθενείς εμφάνισαν κάποια μορφή συνδρόμου απελευθέρωσης κυτοκινών. Τα συμπτώματα ήταν αρκετά σοβαρά σε 32 ασθενείς για να απαιτήσουν νοσηλεία στην εντατική. Τα νευρολογικά προβλήματα είναι ένας επίσης κίνδυνος. Το 2016, πέντε ασθενείς πέθαναν από θανατηφόρο οίδημα στον εγκέφαλο σε κλινική δοκιμή ανοσοθεραπείας car-t κυττάρων που διεξαγόταν από την Juno Therapeutics με έδρα το Σιάτλ. Η εταιρεία σταμάτησε τη δίκη και οι θάνατοι ενέτειναν τα ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια της θεραπείας.

Αυτές οι παρενέργειες είναι ο λόγος για τον οποίο και η θεραπεία εγκρίνεται μόνο για ένα στενό φάσμα ασθενών: άτομα με μερικά πολύ επιλεγμένα είδη καρκίνων του αίματος – ορισμένους τύπους λευχαιμίας και λεμφώματος – και μόνο εκείνους των οποίων ο καρκίνος δεν έχει ανταποκριθεί σε συμβατικές θεραπείες. Και η θεραπεία λεμφοκυττάρων car-t προσφέρεται μόνο σε επιλεγμένα κέντρα θεραπείας του καρκίνου με εκπαιδευμένες ομάδες που ακολουθούν αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας για τον έλεγχο των παρενεργειών.

Πολλοί ογκολόγοι είναι πεπεισμένοι, ωστόσο, ότι κάποια μέρα τα κύτταρα CAR-T θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μια πολύ ευρύτερη ομάδα ασθενών και για ένα ευρύτερο φάσμα καρκίνων. Οι ερευνητές σχεδιάζουν νέες μορφές της θεραπείας, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο τα Τ λεμφοκύτταρα των ασθενών κατασκευάζονται για να κάνουν τη θεραπεία λιγότερο επικίνδυνη. Οι επιστήμονες εγκαθιστούν διακόπτες ασφαλείας που μπορούν να απενεργοποιήσουν τα κύτταρα CAR-T κατόπιν εντολής και σχεδιάζοντας Τ κύτταρα που ενεργοποιούνται μόνο υπό ορισμένες συνθήκες. Άλλοι προσθέτουν χαρακτηριστικά που βοηθούν τα Τ κύτταρα πιο συγκεκριμένα ούτως ώστε να στοχεύουν τα καρκινικά κύτταρα, αλλά να αγνοούν τα υγιή κύτταρα ή να μειώνουν τις παράπλευρες απώλειες από φάρμακα που ενισχύουν τα κύτταρα Τ.

Εν τω μεταξύ, οι γιατροί μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται καλύτερα τις παρενέργειες για τους ασθενείς. «Νομίζω ότι αυτή είναι μια απίστευτα συναρπαστική στιγμή», λέει ο David Maloney, γιατρός και κυτταρικός ερευνητής car-t στο Κέντρο Ερευνών για τον Καρκίνο Fred Hutchinson που εδρεύει στο Σιάτλ. Η τεχνολογία car-t κυττάρων βελτιώνεται γρήγορα, και «η δουλειά μας είναι να το κάνουμε αυτό με ασφάλεια και να το κάνουμε ακόμα πιο αποτελεσματικό».

Μια ανοσολογική θεραπεία για τον καρκίνο χρησιμοποιώντας κύτταρα CAR-T (είναι τα δύο που εμφανίζονται με κίτρινο χρώμα να επιτίθενται σε ένα καρκινικό κύτταρο μαστού) έκανε μια μεγάλη αίσθηση το 2017, αλλά έρχεται με σοβαρές παρενέργειες που οι ερευνητές προσπαθούν να τις καταπολεμήσουν.
EYE OF SCIENCE/SCIENCE SOURCE

Χτίζοντας ένα καλύτερο κύτταρο Τ

Ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος αναγνωρίζουν τα καρκινικά κύτταρα ως ανώμαλα και τα σκοτώνουν, αλλά μερικές φορές αυτό δεν είναι αρκετό. Οι ερευνητές προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να αξιοποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση του καρκίνου. Οι γιατροί έχουν χρησιμοποιήσει εμβόλια ή έχουν δώσει στους ασθενείς εργαστηριακές εκδόσεις πρωτεϊνών του ανοσοποιητικού συστήματος για να αυξήσουν τις ανοσολογικές αντιδράσεις των ασθενών.

«Η ανοσοθεραπεία πηγαίνει πολύ καιρό πίσω, αλλά η επιτυχής ανοσοθεραπεία είναι μόνο στα σπάργανα», λέει ο Paul Martin, παιδιατρικός ογκολόγος στο Πανεπιστήμιο Duke που θεράπευσε έναν Αμερικανό έφηβο εν ονόματι Connor με car-T κύτταρα. Λέει ότι η θεραπεία CAR-T είναι μέρος ενός νέου, πιο ελπιδοφόρου κύματος ανοσοθεραπείων κατά του καρκίνου. Οι βάσεις της κυτταρικής θεραπείας CAR-T αναπτύχθηκαν σε ερευνητικά εργαστήρια τη δεκαετία του 1990 και τα πρώτα κύτταρα CAR-T πολέμησαν τους καρκίνους σε ποντίκια στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Αλλά με τις περσινές εγκρίσεις FDA για τις δύο θεραπείες κυττάρων CAR-T, το ενδιαφέρον έχει εκτιναχθεί. Από τις 14 Ιουνίου, το μητρώο κλινικών μελετών της κυβέρνησης, ClinicalTrials.gov, συμπεριέλαβε 272 ενεργές μελέτες για θεραπείες κυττάρων CAR-T, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και την Ευρώπη. Εκατοντάδες άλλες παραλλαγές σχεδιάζονται και πειραματίζονται με ερευνητικά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο.

Καθώς η θεραπεία CAR-T βελτιώνεται, μπορεί να κάνει αυτό που ελπίζει ο McMahon. “Θα χρειαστούμε ακόμα χημειοθεραπεία και ακτινοβολία και χειρουργική επέμβαση”, λέει ο Martin, ογκολόγος του Connor, “αλλά τώρα θα έχουμε μια εντελώς νέα προσθήκη στην ανοσοθεραπεία”.

Αναδημοσίευση από www.sciencenews.org

Περισσότερα επιστημονικά άρθρα
Περισσότερα επιστημονικά άρθρα Webnews
Περισσότερα επιστημονικά άρθρα Υγεία

Ενδιαφέρον άρθρο

Vegan fast-food: γιατί οι φυτικές εναλλακτικές λύσεις είναι καλές για τον πλανήτη αλλά όχι για την υγεία σας

Οι influencers των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι παραγωγοί τροφίμων και οι μάρκες γρήγορο…