Η χώρα αποτεφρώνει σχεδόν τα μισά σκουπίδια της για να δημιουργήσει την ενέργεια που τροφοδοτεί τα σπίτια και τα κτίριά της.
Στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών, οι χωματερές αυξάνονται με μη βιώσιμο ρυθμό. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Στερεών Αποβλήτων (ISWA), το 40 τοις εκατό των παγκόσμιων απορριμμάτων καταλήγει σε ανοιχτές και ανεξέλεγκτες χωματερές. Έως και 38 από τις 50 μεγαλύτερες χωματερές απειλούν να μολύνουν τη θάλασσα και τις παράκτιες περιοχές, ενώ 64 εκατομμύρια άνθρωποι πλήττονται άμεσα συχνά με σοβαρά προβλήματα υγείας. Ίσως το χειρότερο από όλα, τα σκουπίδια των χωματερών που αποσυντίθενται εκτοξεύουν μεθάνιο που αλλάζει το κλίμα στην ατμόσφαιρα. «Με τον τρέχοντα ρυθμό, τουλάχιστον το 10 τοις εκατό των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα προέρχεται από τις χωματερές του κόσμου μέχρι το 2025», αναφέρει η ISWA.
Καθώς ο κόσμος αναζητά τρόπους για να συρρικνώσει τα ανεξέλεγκτα βουνά από σκουπίδια, η Σουηδία, μια χώρα που στέλνει λιγότερο από το ένα τοις εκατό των απορριμμάτων της σε χωματερές, προσφέρει μια εναλλακτική λύση. Μεγάλο μέρος της επιτυχίας της Σουηδίας στη μείωση των απορριμμάτων υγειονομικής ταφής μπορεί να πιστωθεί στα υψηλά ποσοστά ανακύκλωσής της: μεταξύ των ανακυκλωμένων στερεών απορριμμάτων και της κομποστοποιημένης οργανικής ύλης, η Σουηδία ανακυκλώνει σχεδόν τα μισά από αυτά που πετάει.
Αυτό που κάνει με το άλλα μισά είναι αυτό που ξεχωρίζει τη Σουηδία από το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Σχεδόν όλα τα μη ανακυκλωμένα απόβλητα της Σουηδίας καίγονται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Είναι μια μέθοδος που ενώ εκπέμπει CO2, είναι πολύ καλύτερη για το κλίμα από το να στέλνει σκουπίδια σε χωματερές, σύμφωνα με τη σουηδική κυβέρνηση και τους υποστηρικτές της τεχνολογίας απόβλητα σε ενέργεια. «Η ανάκτηση ενέργειας είναι η καλύτερη διαθέσιμη τεχνολογία για την επεξεργασία και τη χρήση της ενέργειας σε διάφορα υπολειμματικά απόβλητα που δεν μπορούν εύκολα να ανακυκλωθούν», λέει ο Klas Svensson, τεχνικός σύμβουλος απόβλητου σε ενέργεια στην Avfall Sverige, ένωση διαχείρισης απορριμμάτων της Σουηδίας. «Για πολλές άλλες χώρες στην Ευρώπη, αντιπροσωπεύει μια ευκαιρία τόσο για την αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου, όσο και για τη σταδιακή κατάργηση της υγειονομικής ταφής». Τυχαίνει επίσης να κερδίζει και αρκετά χρήματα η Σουηδία από όλη αυτή την διαδικασία.
Η Σουηδία ήταν ένας από τους πρώτους που υιοθέτησαν τα απόβλητα σε ενέργεια. Το πρώτο της εργοστάσιο άρχισε να λειτουργεί εν μέσω μιας μεταπολεμικής έκρηξης στην κατασκευή κατοικιών στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Τα νέα σπίτια συνδέθηκαν με δίκτυα τηλεθέρμανσης, τα οποία παράγουν θερμότητα σε κεντρική τοποθεσία και την αντλούν σε μεμονωμένα σπίτια, αντί να έχει κάθε σπίτι το δικό του λέβητα. Με τα χρόνια, περισσότερη ενέργεια που τροφοδοτούσε αυτά τα δίκτυα τηλεθέρμανσης προμηθεύονταν από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από απόβλητα σε ενέργεια, με σημαντικές επεκτάσεις που ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1970. Σήμερα, η Σουηδία διαθέτει 34 μονάδες παραγωγής ενέργειας από απόβλητα που προμηθεύουν 1.445.000 νοικοκυριά με θερμότητα και 780.000 νοικοκυριά με ηλεκτρική ενέργεια — εντυπωσιακά στοιχεία για μια χώρα με πληθυσμό μόλις 10 εκατομμυρίων.
φωτογραφία Wikipedia
Ένας από τους μεγαλύτερους από αυτούς τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής ονομάζεται Sysav. Είναι ένα από τα πιο αποδοτικά εργοστάσια της χώρας, καίει περίπου 600.000 τόνους απορριμμάτων ετησίως, αρκετά για να καλύψει το 60 τοις εκατό των απαιτήσεων σε θερμότητα του Μάλμε, μιας πόλης 300.000 κατοίκων. Ωστόσο, συνολικά οι μονάδες παραγωγής ενέργειας από απόβλητα παρέχουν ένα σχετικά μικρό ποσοστό της ισχύος της Σουηδίας, πάνω από το 80% της οποίας προέρχεται από συνδυασμό υδροηλεκτρικής και πυρηνικής ενέργειας. Το κύριο πλεονέκτημά τους είναι να κρατούν τα σκουπίδια μακριά από τους χώρους υγειονομικής ταφής. Σε πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, οι χωματερές είναι μια από τις μεγαλύτερες πηγές μεθανίου, ενός αερίου θερμοκηπίου που είναι πολύ πιο τοξικό για το κλίμα από το διοξείδιο του άνθρακα. Σε μια περίοδο 20 ετών, το μεθάνιο είναι τουλάχιστον 84 φορές πιο ισχυρό από το CO2 στην παγίδευση θερμότητας στην ατμόσφαιρα, σύμφωνα με την Οικονομική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Ευρώπη.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι υποστηρικτές των αποβλήτων σε ενέργεια υποστηρίζουν ότι, παρά τις εκπομπές CO2, τέτοιες εγκαταστάσεις είναι πολύ λιγότερο επιβλαβείς από τους χώρους υγειονομικής ταφής μεθανίου και γιατί η υπόλοιπη ΕΕ, η οποία στέλνει το 24% των αποβλήτων της σε χώρους υγειονομικής ταφής, πρέπει να υιοθετήσει την Σουηδικό μοντέλο.
Σε κάποιο βαθμό το έχουν. Υπάρχουν 492 σταθμοί παραγωγής ενέργειας από απόβλητα σε όλη την Ευρώπη, που καίνε 96 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων ετησίως για να τροφοδοτήσουν σχεδόν 20 εκατομμύρια ανθρώπους με ηλεκτρική ενέργεια. Πιθανώς το πιο γνωστό δεν βρίσκεται στη Σουηδία, αλλά λίγα χιλιόμετρα από τα σουηδικά σύνορα στη γειτονική Δανία. Το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας Amager Bakke στα περίχωρα της Κοπεγχάγης — το οποίο στοχεύει να γίνει η πρώτη πόλη μηδενικών εκπομπών στον κόσμο έως το 2025. Μάλιστα το συγκεκριμένο εργοστάσιο έχει λάβει διεθνή βράβευση διότι σε πάνω σε αυτό έχουν κατασκευαστή μια πίστα σκι από πράσινο πλαστικό που κατεβαίνει από την οροφή της, συν ένας τοίχος αναρρίχησης, ένα πάρκο, ένα καφέ και ένα κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Το εργοστάσιο συλλέγει απόβλητα από 600.000 κατοίκους και 68.000 εταιρείες, καίγοντας τα για να παράγει ατμό, ο οποίος οδηγεί τους στρόβιλους για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή τροφοδοτείται απευθείας στο δίκτυο τηλεθέρμανσης της Κοπεγχάγης.
Φωτογραφία: Edward Weston / Flickr
Περίπου το 10 τοις εκατό της ενέργειας που παρέχεται στα ευρωπαϊκά δίκτυα τηλεθέρμανσης προέρχεται από μονάδες παραγωγής ενέργειας από απόβλητα. Η Ιρλανδία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Δανία άνοιξαν πρόσφατα νέα. Παράλληλα, έχουν εκσυγχρονιστεί και παλαιότερα. «Μερικά από τα παλαιότερα εργοστάσια έχουν ξεκινήσει ενδιαφέροντα καινοτόμα έργα δέσμευσης και αποθήκευσης/χρήσης CO2, παραγωγής υδρογόνου ή ενεργειακής απόδοσης», λέει η Agne Razgaityte της Συνομοσπονδίας European Waste-to-Energy (CEWEP).
Στο Βούπερταλ της Γερμανίας, για παράδειγμα, σε μια περιοχή που προηγουμένως κυριαρχούσαν οι βιομηχανίες χάλυβα και άνθρακα, το δίκτυο τηλεθέρμανσης συνδέθηκε με μια μονάδα παραγωγής ενέργειας από απόβλητα το 2018. Αυτό αντικατέστησε τη θερμότητα που προερχόταν προηγουμένως από ηλεκτρική ενέργεια σε ένα με καύση άνθρακα εργοστάσιο, στην κοιλάδα του Βούπερ. Επιπλέον η δημοτική υπηρεσία κοινής ωφέλειας του Wuppertal ξεκίνησε πρόσφατα τη λειτουργία ενός σταθμού ανεφοδιασμού υδρογόνου για 20 τοπικά δημόσια λεωφορεία που χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια από το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από απόβλητα.
Ωστόσο δεν βλέπουν όλοι θετικά στην Ευρώπη τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από απόβλητα σε ενέργεια. «Πιστεύουμε ότι το τρέχον σύστημα για την αντιμετώπιση των υπολειμμάτων, δηλαδή την αποτέφρωση αποβλήτων σε ενέργεια, είναι ξεπερασμένο και κατεστραμμένο», λέει ο Janek Vahk από τη ΜΚΟ Zero Waste Europe . «Η μετατροπή των αποβλήτων σε ενέργεια εμποδίζει τη σωστή ανακύκλωση και επιδεινώνει την κλιματική αλλαγή». Ο Vahk είναι επίσης δύσπιστος με την συγκεκριμένη διαδικασία για την ασφάλεια των φυτών και της πανίδας. «Η πρόσφατη έκθεσή μας βρήκε υψηλά επίπεδα επίμονων οργανικών ρύπων όπως διοξίνες και άλλες γύρω από αποτεφρωτήρες απορριμμάτων σε τρεις χώρες».
Για να μετριάσει ορισμένες από τις χειρότερες επιπτώσεις τους, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, η Σουηδία έχει αναπτύξει ολοένα και πιο αυστηρά πρότυπα για τη μείωση των εκπομπών των σταθμών παραγωγής ενέργειας και εργάζεται για τη δέσμευση και αποθήκευση CO2 σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από απόβλητα. Επιπλέον η Σουηδία ακολουθεί την προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση —με αυτή τη σειρά— με προηγμένο διαχωρισμό απορριμμάτων, ειδικό φόρο για προϊόντα μιας χρήσης και υπηρεσίες επισκευής στα κέντρα απορριμμάτων. Η χώρα έχει ανεβάσει το μερίδιό της στα ανακυκλωμένα αστικά απόβλητα στο 37%. Και μέχρι το 2025, τα τρόφιμα και τα υπολειμματικά απόβλητα αναμένεται να είναι μόλις το ένα τέταρτο από ό,τι ήταν το 2015. (Κατά ειρωνικό τρόπο, χάρη σε προσπάθειες όπως αυτές, η Σουηδία έχει λιγότερα απόβλητα να κάψει, και για αυτόν τον λόγο η διαδικασία απόβλητα σε ενέργεια έχει μειωθεί κατά οκτώ τοις εκατό.)
Η χώρα έχει ακόμη περισσότερα να κάνει για να αυξήσει τα ποσοστά ανακύκλωσής της προκειμένου να πετύχει τον στόχο της ΕΕ για ανακύκλωση του 65% έως το 2035. Ωστόσο, ο Klas Svensson της Avfall Sverige είναι βέβαιος ότι τα απόβλητα σε ενέργεια «θα είναι απαραίτητο μέρος των σουηδικών απορριμμάτων διαχείρισης για τα επόμενα χρόνια». Οι χρησιμοποιημένες πάνες, τα νοσοκομειακά απορρίμματα ή οι συσκευασίες από σύνθετα υλικά δεν θα ανακυκλωθούν σύντομα. Ακόμα και αντικείμενα από ανακυκλωμένα υλικά καταλήγουν στα σκουπίδια αργά ή γρήγορα. Και ορισμένα υλικά, όπως το χαρτί, μπορούν να ανακυκλωθούν μόνο περιορισμένες φορές.
Στην πραγματικότητα, η Σουηδία έχει ήδη έλλειψη σκουπιδιών για να γεμίσει τις δικές της μονάδες παραγωγής ενέργειας από απόβλητα, έτσι άλλες ευρωπαϊκές χώρες πληρώνουν τώρα τη Σουηδία για να πάρει τα σκουπίδια τους και να τα κάψει — 1,9 εκατομμύρια τόνους ετησίως, τους οποίους χρησιμοποιεί η Σουηδία για να κρατήσει τα σπίτια της ζεστά και σωστά φωτισμένα, ενώ συγκεντρώνει 100 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο για το κράτος στον ισολογισμό του.
Αυτό υποδηλώνει το γεγονός ότι, κάποια στιγμή στο μέλλον, εάν οι στρατηγικές της Ευρώπης για τη μείωση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση ολοκληρωθούν, θα υπάρξουν πιθανώς λιγότερες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από απόβλητα σε ενέργεια. Απλώς δεν θα υπάρχουν αρκετά σκουπίδια για να λειτουργήσουν όλα αυτά. Και αυτό θα ήταν επίσης καλό για το περιβάλλον που ζούμε.
Δείτε το video
Πηγή άρθρου : reasonstobecheerful.world
Διαβάστε επίσης : Πρωτοφανής η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα
